BIOS Nedir ?

CMOS Setup Utility

CMOS, BIOS verilerini tutan yarı iletkene verilen isimdir. (
Complementary Metal Qxide Semiconductor). BIOS Setup'ı ilk açtığınızda
ekrana gelen menüye de CMOS Setup adı verilir. Ok tuşları ile buradaki
seçeneklerden birinin üzerine gelip enter tuşuna bastığınızda ya alt
menülere geçilir, ya da bu seçenekler zaten kendi başına birer
komuttur; bu komut yerine getirilir. BIOS Setup'ın tüm pencerelerinde
olduğu gibi bu pencereden de Esc tuşuna basılarak çıkabilir veya F10
tuşuna basarak yaptığınız değişiklikleri kaydederek çıkabilirsiniz.

Not : BIOS ayarlarını anlatırken "Enabled" ve "Disabled"
terimlerini kullanacağız. Çoğu BIOS ayarlarının karşısında bulunana bu
seçeneklerden ilki yani, "Enabled" o ayarın aktif olduğunu, "Disabled"
ise devreden çıkarılmış olduğunu gösterir.

Standart CMOS Setup

Ana Menüden bu bölüme girdiğinizde, temel sistem ayarları ve sistem
saati ile ilgili seçeneklere ulaşırsınız. Bunların işlevleri aşağıda
sunulmuştur.

Date/Time : Sistem saatini ve tarihini buradan
ayarlayabilirsiniz. Aslında sistem saatini ve tarihini Windows veya
DOS'tan da ayarlayabilirsiniz. İşletim sistemlerinin saat ve tarihleri
BIOS'dakilerden farkı olmaz. Tarih konusunda küçük bir not düşmek
gerekli: Yıl iki basamaklı görünüyorsa 2000 yılı sorununuz olabiliyor.
Yani 2000 yılında tarih 00 olarak görünecektir. Sistem ve
uygulamalarınızın tümü 1900 yılı gibi algılayabilir. Ancak uzunca bie
süredir anakartlarda bu sorun, yıl dört haneye çıkarılarak
giderilmiştir ve tarihin 2079 yılına kadar gösterilmesi sağlanmıştır.
Tabi anakartlarda bu sorunun çözülmesi her şeyi halletmeyebilir; bazı
kritik yazılımlarda tarih yazılım tarafından belirleniyor olabilir. Bu
durumda yazılımların güncellenmesi gerekir.

Sabit Diskler : BIOS ve anakartlar 4 IDE sürücüye (sabit disk
veya CD-ROM) destekler. IDE disketlerinizin ayarlarını "Hard Disks"
adlı bu bölmede görebilirsiniz. Ancak sisteminizdeki IDE CD sürücüler
veya SCSI sürücüler burada görünmez. Burada disklerinizin MODE
bilgisini tüm disk sürücülerinizin için AUTO olarak seçmenizi öneririz.
Böylese BIOS, POST sırasında diskinizin özelliklerini belirleyip
sistemi ona göre açabilir. BIOS diskinizi bu şekilde, ana BIOS Setup
menüsünden "IDE HDD Auto Detection" seçeneği ile BIOS'un diskinizi
bulmasını sağlayabilirsiniz. Hard Disk bölmesindeki parametreler
diskinizin kafa, silindir, sektör sayısı ve teknoloji ile ilgili bazı
bilgiler içerirler. Nadirende olsa BIOS bazı diskleri otomatik olarak
tanımayabilir. Bu durumda disk türünü (Type) "User"(Kullanıcı) olarak
seçip disk üzerinde yazan bu parametreleri elle girerek diskinizi
tanıtabilirsiniz. Neyse ki günümüzde tüm yeni anakartlarda "IDE HDD
Auto Detection" seçeneği vardır ve bu çoğu diski tanımamazlık etmez.

Disk Sürücüler : Hemen hemen her PC'de bir disket sürücü
vardır. Hatta bazılarında iki tane olabilir. İşte bu bölmeden disket
sürücünüzün tipini seçeceksiniz. Tek bir disket sürücünüz varsa bunu
1.44M, 3.5" olarak seçebilirsiniz. Diğer disket sürücü (Drive B) ise
"Not Installed" (Kurulmamış) olarak bırakılır. Günümüzde çoğu disket
sürücü 1.44MB'lık diskleri okur. Bir ara 2.88MB'lık disket sürücülerde
çıktı ama bu kapasiteye sahip diskler pek yaygınlaşmadığından
sürücüleride yaygınlaşmadı.

Video : Bu, monitörünüzün tipi ile ilgili bir ayardır. Eskiden
40 veya 80 sütunluk CGA monitörler veya mono monitörler varken bu ayar
işe yarardı. Artık hep renkli VGA veya SVGA monitörler kullanıldığı
için bu ayar EGA/VGA olarak bırakılıyor.

Halt-On : POST, yani BIOS'un gerçekleştirdiği donanım testleri
sırasında bir donanım hatası ile karşılaşılırsa sistem durur. Halt-On
seçeneği ile bazı hataların dikkate alınmamasını, POST işleminin devam
ederek sistemin açılmasını söyleyebilirsiniz. Bu seçenekler aşağıdaki
gibidir.

No errors POST hiçbir hatada durmaz.

All errors BIOS bir hata tespit ettiğinde durur ve size bu hatayı düzentmeniz için uyarıda bulunur.

All, But Keyboard POST klavye hataları dışındaki hatalarda durur.

All, But Diskette POST disket sürücü hataları dışındaki hatalarda durur.

All, But Disk/Key POST klavye ve disket sürücü hataları dışındaki hatalarda durur.

Bellek Bilgileri : Bu alandaki bilgilerde değişiklik
yapamazsınız. Burada geleneksel (base), uzatılmış (extended) ve diğer
bellek kapasri hakkında bilgi yer alır.

BIOS Features Setup

CPU Internal Core Speed : Bu sayıdaki ekran görüntüsünde
görülmese de bazı anakartların özelliğine bağlı olarak burada
işlemcinin hızı görünür. (233MHz, 300MHz gibi). Bazı BIOS'larda bu
değiştirilebilir bir değildir. Ancak yeni Abit, Chaintech gibi
anakartlarda işlemci terfileri için bu bir seçenek olarak verilmiştir
ve işlemci hızını anakart üzerindeki karmaşık jumperler ile değil
doğrudan BIOS yazılımından ayarlamanıza izin verir. Bazı BIOS'larda ana
menüde CPU&CHIPSET SETUP adlı ayrı bir bölümde de yer alabilir.

Virus Warning : Bu seçenek "Enabled" konumuna getirilmişse
diskin boot sektöründe veya bölmeleme tablosunda (partition table)
kazara veya virüsler marifeti ile değişiklik yapılması engeller. Boot
virüsleri için güzel bir önlemdir. Ancak diski FDISK ile biçimlerken
veya Windows 95 kurulurken de bu bölmeler değiştirildiği için, bu
seçenek "Disabled" konumuna getirmezseniz, diski FDISK ile bölmeleyip
format atamazsınız. Anakart kitapçığınızda bu seçeneğin sürekli
"Disabled" konumda tutulması gerektiği de yazıyor olabilir. Bunun
nedeni, yeni işletim sistemlerinin bunu gerektirmesidir.

CPU Internal Cache : Bazı BIOS'larda "CPU Level 1 cache/CPU
Level 2 Cache" olarak da görünür. Yeni PII işlemcilerde önbellek
işlemci üzerindedir. Sık kullanılan bazı bilgiler disk veya sistem
belleği (RAM) yerine, geçici olarak hızlı önbellekte tutulabilir.
Böylece bazı işlemler daha hızlı gerçekleştirilir. Sisteminizin
performansını artırmak için bu seçeneği sürekli "Enabled" konumunda
tutmalısınız.

BIOS Update : BIOS yongası ile bütünleşik BIOS güncelleme
modülünün işlemciye gerekli bilgileri iletmesini sağlar. Enabled
konumunda durmalıdır.

CPU Fast String : Performansı artırır. Bu yüzden "Enabled" konumda olması gerekir. Bazı BIOS'larda bulunmayabilir.

Quick Power On Self Test : POST işleminin 4 kez yerine
(bazı PC'lerde 3 kez) bie kez yapılmasını sağlar. Sistemin hızlı
açılmasını sağlamak için "Enabled" konumuna getirebilirsiniz.

Boot Sequence : PC'niz açıldığında BIOS'un işletim sistemi için
önce hangi sürücüye bakması gerektiğini söyler. Sisteminizi açılış
disketi ile açacaksanız bu sırayı A, C ... olarak değiştirebilirsiniz.
Normalde ise açılışın hızlanması için C, A ... olarak durmalıdır. Yeni
BIOS'larda sistemin CD-ROM'dan veya diğer sürücülerden açılması için
CD-ROM, E, F, LS/ZIP gibi seçenekler de bulunur.

HDD Sequence SCSI/IDE First : Bazı yeni BIOS'larda SCSI ve IDE
diskleri bir arada kullananlar için konulan bu yeni seçenek, SCSI'ye
ayarlandığında sistemin SCSI sürücüler üzerinde birden fazla işletim
sisteminin boot edilmesinde de kullanılabilir.

Boot Up Floppy Seek : Bu seçenek "Enabled" konumda ise açılışta
disket sürücü bir kez aranır. Ama "Disabled" konumda ise sistem ara
sıra disket sürücüyü yoklayarak doğru çalışıp çalışmadığını kontrol
eder. Sisteminizin ara sıra işlem yapmayı kesip disket sürücüyü
aramasını istemiyorsanız "Eisabled" konumuna getirin; çünkü default
ayarı "Disabled" dır.

Floppy Disk Access Control : Bazı BIOS'larda bulunan bu ayar,
sabit diskten disket sürücüye dosya kopyalamasını engeller. R/W
(Read/Write) seçilmişse, diskete yazdırma yapılabilir ve disket
okunabilir.

IDE HDD Block Mode Sectors : Bu seçenek, disketlerde veri
transferi başına bir sektör yerine her transferde birden fazla sektörün
işleme alınmasını sağlayarak disk performansını artırır. Tüm yeni
diskler bu özelliği destekler. Bu tür yeni disketlerde seçenek "HDD
Max" olmalıdır.

Boot Up NumLock Status : Klavyenizin sağındaki numerik tuş
dizisi-klavyenizde NumLock tuşu basılı ise - rakamları yazmak için de
kullanılabilir, ok ve fonksiyon (sayfa yukarı/aşağı kaydırma, metin
sonuna/başına gitme vs.) tuşları olarak da. BIOS'ta bu seçeneği "On"
durumuna getirirseniz; sistem açıldığında NumLock tuşuna basmışsanız
gibi olur ve numerik klavye rakamları yazar.

Boot Up System Speed : Yeni bazı BIOS'larda bulunan bu ayarı,
sistemin işlemci hızınıza uygun olarak açılması için "High" konumuna
getirmelisiniz. "Low" konumda iken sistem dahili veriyolu hızında
açılır. Bazı çok eski çevre birimleri ve oyunlar bu hıza alışık
olmadığı için, Low seçeneği konulmuştur. Normalde "High" konumda
durmalıdır.

Gate A20 Option : Bu seçenek, sistemin 1 MB üzerindeki uzatılmış
belleği (extended memory) nazıl kullanacağı ile ilgilidir. "Fast"
seçilmişse, sistem yonca seti Gate A20'yi kontrol eder. "Normal"e
ayarlanmışsa, klavye denetçisindeki bir pin bunu denetler. Gate A20'yi
"Fast" olarak seçmek, özellik Windows ve OS/2'de sistem performansını
artırır.

Typematic Rate : Üç seçenek halinde bulunur. (Bazı BIOS'larda,
"BIOS Features Setup" ekranının sağ tarafında yer alır.) Klavyede
bazılı tutulan bir tuşun tekrarlanma hızını ayarlayan bu seçeneklerden
ilki 'Typematic Rate Setting' dir ve "Enabled" konumuna getirildiğinde
ikinci ve üçüncü seçeneklerin ayarlanabilmesini sağlar. "Typematic Rate
(chars/sec)" adlı ikinci seçenek, klavyede bir tuşu basılı
tuttuğunuzda, saniyede aynı karakterden kaç adet yazılacağını belirler.
Pek gerekli bir ayar olduğu söylenemez. Üçüncü ayar olan Typematic Rate
Delay ise, bir klavye tuşunu basılı tuttuğunuzda aynı karakterin
tekrarlanarak yazılması için arada kaç milisaniye süre olması
gerektiğini belirler.

Security Option : Sisteminize ve BIOS Setup'daki ayarlara
başkalarının ulaşamaması için BIOS Setup'tan nasıl şifre
koyabileceğinizi biraz ileride açıklayacağız. Bu seçenek ise bu
şifrenin sistem için mi BIOS Setup için mi olması gerektiğini belirler.
Hani bazen BIOS Setup'ta şifre koymanıza rağmen sistem takır takır
açılır, yoksa sistemin şifre özelliği çalışmıyor mu diye sinirleriniz
bozulur ya... İşte o zaman bu ayar "Startup" konumuna getirilmiş
demektir. Oysa bu ayar "System" konumuna getirilirse, sistem açılışta
şifre sorar ve şifreyi girmeden PC'nizi açamazsınız.

PS/2 Mouse Function Control : Yeni sistemlerde fare bir COM
portuna değil, yuvarlak bir PS/2 portuna bağlanır (tabii bunun için
PS/2 farenizin olması gerekir.) İşte bu ayar "Auto" ise sistem açılışta
PS/2 fareyi tanır ve IRQ12'yi bu fareye ayırır. Aksi halde IRQ12 başka
kartlara ayrılabilir.

PCI/VGA Palette Snoop : Bazı grafik kartları (örneğin grafik
hızlandırıcılar ve MPEG kartları) standart VGA olmayabilir ve renkleri
düzgün şekilde göstermeyebilir. Bu ayarın "Enabled" yapılması sorunu
giderir. "Disabled" olarak bırakılması önerilir.

OS/2 Onboard Memory >64MB : OS/2 işletim sistemi ile birlikte 64MB'tan büyük DRAM kullanıyorsanız bu ayarın "Enabled" yapın. Aksi halde "Disabled" olsun.

Video ROM BIOS Shadow : Bu ayar "Enabled" yapıldığında video
BIOS'unun ROM tipi bellekten RAM tipi bellek ROM'dan hızlı olduğu için,
"Shadow" adı verilen bu işlem sayesinde sistem performansı artar. Hemen
bu seçeneği altında bir dizi bellek adresi göreceksiniz. Bunlar ROM
kullanan diğer kartlara aynı işlemi uygulamak içindir. Ancak
kitapçıklarına bakarak bu kartların hangi adresleri kullandığını
öğrenmeli, ona göre bu seçenekleri "Enabled" konuma getirmelisiniz.
Çünkü bu işlem 640-1024K arasındaki bellekten çalar.

CHIPSET Features Setup

Anakartın yonga seti ile ilgili ayarlar bu kısımda bulunur. Günümüzde
çoğu anakartta bulunan yonga seti ve bellek ayarları ile ilgili
seçenekleri bu bölümde anlatacağız.

EDO Auto Configuration : Bu ayar genelde default olarak 60 ns'ye
ayarlanmıştır. 50 veya 70 ns'lik EDO RAM'ler kullanıyorsanız bu ayarı
50 veya 70 ns'ye getirebilirsiniz. EDO RAM ile ilgili teknik bilgiler
içeren diğer ayarları olduğu gibi bırakmanız önerilir.

SDRAM Configuration : Sisteminizde SDRAM tipinde bellek
kullanıyorsanız belleklerinizin hızını burada belirleyebilirsiniz. LX
yonga setli anakartlarda bu ayar 8, 10 veya 12 ns olabilir. BX
anakartlar için geliştirilen 100MHz'lik belleklerde ise bu ayar 6 veya
8 ns olmalıdır. SDRAM ile ilgili teknik bilgiler içeren diğer ayarları
olduğu gibi bırakmanız önerilir.

8/16 Bit I/O Recovery Time : 8 ve 16 bitlik ISA kartlar için zamanlama. Dafault ayarlarda bırakılmalıdır.

Memory Hole at 15M-16M : Bu ayarı "Enabled" yapmak, belleği
15-16 MB arasındaki kısmını bu ayarı özellikle gerektiren ISA kartlara
ayırır. Sisteminizde bu tür bir ISA kart yoksa ve bu ayar "Enabled"
edilmişse sistem belleği 1 MB az görünebilir. Özel bir durum olmadıkça
bu ayarı "Disabled" olarak bırakın.

PCI 2.1 Support : Bazı BIOS'larda bulunan bu ayar PCI 2.1 standardının desteklenmesini sağlar. "Enabled" konumda tutulmalıdır.

DRAM are xx bits wide : Pariteli bellek kullanıyorsanız bunlar
36 bit'lik olarak kabul edilir. Örneğin iki pariteli bellek modülü
varsa bu ayar 72 olarak görünür. Paritesiz bellekler ise 32 bitliktir.
Yine iki bellek modülü varsa bu ayar 64 olarak görünür.

Data Integrity Mode : Hata düzeltmeli (ECC) bellek kullanıyorsanız bu ayar ECC yapılmalı, aksi halde Non-ECC olarak bırakılmalıdır.

Onboard Serial Port 1 : Birinci seri portun bellek adresini ve
IRQ'sunu gösterir. Bazı dahili modemler bu portu (COM 1) kullanır ve
seri portun iptal edilerek dahili veriyoluna yönlendirilmesini
gerektirir. Bu durumda Seri port "Disabled" ayarına getirilir. Seri
Port 1'in default bellek adresi ve IRQ'su 3F8H/IRQ4'tür.

Onboard Serial Port 2 : İkinci seri portun bellek adresini ve
IRQ'sunu gösterir. Seri port 1 için söylediklerimiz bu port için de
geçerlidir. Seri Port 2'nin default bellek adresi ve IRQ'su
2F8H/IRQ3'tür.

Onboard Parallel Board : Paralel portun bellek adresini ve
IRQ'sunu gösterir. Default değeri 378H/IRQ7'dir. Bir PC'ye paralel
portlu giriş çıkış (I/O) kartı bağlanarak paralel port sayısı üçe
çıkarılabilir. Ancak bu bellek adresi ve IRQlarında çakışma olmamalıdır.

Paralel Port Mode : Default ayar "Normal" dir. Bu, portun
normal hızda ama tek yönlü çalışmasını sağlar. EPP modu portun çift
yönlü ve maksimum hızda çalışmasını, ECP çift yönlü ve maksimum veri
transfer hızında daha hızlı çalışmasını, ECP+EPP modu ise normal hızda
çift yönlü çalışmasını sağlar. Özellikle tarayıcı, yazıcı gibi cihazlar
bu modları kullanabilir.

ECP DMA Select : ECP modu hızlıdır ama bir DMA (Direct Memory
Access - Doğrudan Bellek Erişimi) kanalının kendisine ayrılmasını
ister. Seri porta ECP veya ECP+EPP modlarından birini kullanan bir
aygıt takmışsanız ve seri portu buna göre ayarlamışsanız işte bu
seçeneği default ayarı olan "Disabled" dan çıkarıp DMA 1 veya 3
kanalına ayarlamalısınız.

UART2 Use Infrared : Bu ayar "Enabled" konuma getirildiğinde
anakart üzerindeki infrared özelliği devreye girer ve ikinci seri UART
portu anakart üzerindeki infrared konnektörüne ayırır. (Infrared
cihazlar, kablo gerektirmeden kızıl ötesi ışınlarla PC ile veri alış
verişinde bulunurlar; ancak bunun içinde sisteme bu konnektör yardımı
ile bir IrDA cihazlar pek piyasaya çıkmadığı için bu ayarı "Disabled"
konumda tutabilirsiniz. )

Onboard PCI IDE Enabled : Bu ayarı kullanarak IDE kanalını,
ikinci IDE kanalını veya her ikisini birden ("both" seçeneği ile) aktif
konuma getirebilirsiniz. Normalde her iki IDE kanalını da açık
tutmalısınız, ancak sadece SCSI sürücüye sahip sistemler için her iki
kanal da "Disabled" konuma getirilebilir.

IDE Master/Slave PIO/DMA Mode : IDE kanallarına (0 ve 1) master
ve slave olmak üzere ikişerden dört IDE sürücü bağlanabilir. IDE
aygıtları farklı modlarda (0, 1, 2, 3) sahip olduğu için bunların
bağımsız olması gerekir. IDE sürücüleriniz optimum performansa göre
ayarlanır.

CPU Warning Temperature : İşlemci ısısı kaç dereceye gelince
sistemin alarm vereceğini belirler. İşlemci ısısının üst ve alt
limitlerini buradan belirleyebilirsiniz. İşlemci ısısı belirlenen
limitleri aşarsa sisteminize kurulu uyarı mekanizması devreye girer.

Current CPU Temperature : Anakartınızda ısı sensörleri varsa, bu alan işlemci ısısını gösterir.

Current System Temperature : Sisteminizde (anakartın çeşitli yerlerinde) ısı sensörleri varsa, bu alan sistem ısısını gösterir.

Current CPUFAN 1/2/3 Speed : Anakartınızda bu iş için bir denetleme sistemi varsa sisteminizdeki üç CPU fanının hızını gösterir.

POWER Management Setup

Bu bölümde sisteminizin güç tüketimini azaltmak için için ayarlar bulunur.

Power Management : Güç yönetim modlarının ana denetim masasıdır.
Ayarı "Max Saving"e getirirseniz sistem kısa bir süre kullanılmadan
durursa güç tasarruf moduna geçer. "Min Saving"de de aynı işlem olur
ama bu sefer sistem güç tasarruf moduna daha uzun sürede geçer.
"Disabled" seçeneği tüm güç yönetim modunu tümüyle devreden çıkarır.
"User Define" seçeneği ise bu bölümdeki diğer seçenekleri ayarlanabilir
konuma getirerek, kullanıcının kendi tercihlerini yapabilmesini sağlar.

PM Control By APM : Sisteminizde gelişmiş güç yönetimi yüklüyse bu seçeneği "Yes" olarak ayarlamak güçten daha fazla tasarruf sağlar.

Video Off Option : Bu seçenek monitörün ne zaman güç koruma
tasarruf geçirilebileceğini gösterir. All Modes Off (tüm modlarda
kapama); Always On (daima açık); Suspend Off (suspend modunda kapama)
ve Susp, Styb Off (suspend ve standby modlarında kapama) seçenekleri
vardır.

Video Off Method : Monitörün ne şekilde askıya alınacağını
belirler. Şu seçenekler olabilir: DPMS, Blank Screen, V/H Sync+Blank.
DPMS ( Display Power Management - Görüntü Güç Yönetimi ) özelliği,
ekran kartınızı - tabii bu VESA DPMS özelliği destekliyorsa - denetler.
Blank Screen sadece ekranı karartır ve sadece güç yönetim özelliği
olmayan monitörlerde kullanılır. V/H Sync+Blank seçeneği ekranı
karartır ve yatay/dikey taramayı kapatır. Yeni monitör ve ekran
kartlarında DPMS seçeneği kullanılır.

Video Off After : Sistemin sırayla daha düşük güç koruması
modlarından daha yüksek olanlara geçmesini sağlamışsanız, hangi modda
monitörün kapanacağını belirler.

Modem Use IRQ : Sistemi modem sinyali ile uyandıracaksanız, varsa bu seçenekte modeminizin IRQ'sunu seçmelisiniz.

PM Timers : Bazı BIOS'larda, bu pencerenin çizgilerle
sınırlanmış ayrı bir bölümünde bulunan PM Timers ayarları güç yönetim
zamanlarını belirler. Bu bölümde diski güç tasarruf moduna geçiren "HDD
Power Down" süresi, ve sistemin Uyku, Bekletme ve Askıya Alma (Doze,
Standby, Suspend) modlarına geçmeleri için gerekli süreler
ayarlanabilir. Sistem bir aktivite olunca, örneğin klavyede basılan bir
tuş ilgili IRQ kanalına sinyal gönderince tekrar harekete geçer.

Power Up Control : Yine aynı pencerede ayrı bir bölmede
yer alan bu grupta ayrı bir bölmede yer alan bu grupta sistemin ne
zaman otomatik açılacağını belirlenir. 'Soft-Off' özelliğine sahip
anakartlarda sistem bir düğme ile veya yazılım aracılığı ile
kapatıldığında elektrik doğrudan kesilmez, sistem askıya alınır.

PWR Button<4 sec : Bu ayar 'Soft Off'a getirildiğinde PC
açma/kapama düğmesi 4 saniyeden sistem normal olarak kapanır. Suspend
seçeneğinde ise düğmenin iki yönlü işlevi vardır; 4 saniyeden az
basıldığında sistem uyku moduna geçer. "No Function" seçeneğinde ise
düğme 4 saniyeden az basılı tutulduğunda Soft-off düğmesinin bu işlevi
devreden çıkarır. Bu ayarlardan bağımsız olarak düğme 4 saniyeden fazla
basılı tutulduğunda sistem elektriği kesilerek kapanır.

PWR Up On Modem Act : Bu seçenek "Enabled" duruma getirildiğinde
bilgisayar kapalı durumdayken modemden gelen bir sinyalle (modeme bağlı
telefon numarası arandığında) açılır. Ancak işletim sistemi hemen
devreye girmediği için modem aracılığı ile bir faks, dosya vs.
gönderiliyorsa, bu ilk denemede gerçekleşmez.

Automatic Power Up : Sisteminizin günün belirlediğiniz saatlerde otomatik olarak açılmasını sağlar.

PNP/PCI Setup

Bu pencerede BIOS'u kullanmak yerine PCI veriyolu yuvalarını
ayarlayarak Tak Çalıştır (PnP) işletim sistemlerinden yararlanmak için
gerekli seçenekler bulunur. Ayarların karşısında "Yes" seçilmişse
işletim sistemi aygıtla ilgili kesmeleri kendi ayarlar. Tak Çalıştır
işletim sistemi kullanmıyorsanız veya kesme ayarlarının (IRQ) sizin
ayarladığınız gibi kalmasını istemiyorsanız bu "No" ayarları
seçilmelidir.

PnP Os Installed : Tak Çalıştır destekli bir işletim sistemi kullanıyorsanız (OS/2, Win 95/98) bu ayarı "Yes" yapın.

Resources Controlled By : Tak Çalıştır BIOS'lar tüm boot
işlemlerini ve Tak Çalıştır aygıtları kontrol edebilir. Bu ayar
'Auto'ya getirilirse tüm IRQ ve DMA atamaları kaldırılır; çünkü BIOS bu
işlemi devralır. Bu ayar tüm PCI yarıkları için ayrı ayrı olabilir (4'e
kadar). Bu durumda "Recourses Controlled By" yerine Slot 1 IRQ, Slot 2
IRQ vs. seçenekleri vardır. Tak Çalıştır işletim sistemlerinde tümü de
Auto'ya getirilebilir.

IRQ n Assigned to : Tak Çalıştır olmayan kartlar ve aygıtlar
belirli bir IRQ'da çalışmak isteyecektir. İşte bir IRQ'yu (kesme
istemi) Tak Çalıştır olan veya olmayan kartlara göre buradan
ayarlayabilirsiniz. Tak Çalıştır olmayan bir aygıt veya kart bu IRQ'ya
takılmış ise bu seçenek "Legacy ISA" (bazı BIOS'larda "No/ICU") olarak
ayarlanmalıdır. Tak Çalıştır kartlarda ise ayar "PCI/IS PnP" (bazı
BIOS'larda "Yes") olmalıdır. Aynı şekilde "DMA n Assigned To" diye bir
seçenek de vardır. Aynı şey bu DMA ayarı için de geçerlidir.

Load BIOS Defaults

Bazı kullanıcılar, ana menüdeki bu seçeneğini, BIOS'u fabrika
ayarlarına getirmeye yaradığını düşünür. Ancak tüm yüksek performans
özelliklerini kapatan bu seçenek, BIOS ayarları ile ilgili herhangi
ciddi bir problem ile karşılaştığınızda kullanılır. Seçeneğin üzerine
gelip Enter tuşuna bastığınızda işlemi onaylayıp onaylamadığınıza dair
bir soru ekrana gelir. Klavyede Y (Yes - Evet) tuşuna basarsanız işlem
onaylanır ve Default BIOS ayarları yüklenir, N (No - Hayır) tuşuna
basarsanız işlem iptal edilir.

Load Setup Defaults

İşte bu BIOS'un optimize edilmiş fabrika ayarlarını yükler. Ancak
kullanılan aygıtlar, işletim sistemi vs. sistemden sisteme değiştiği
için bu fabrika ayarlarının yüklemesi her zaman optimum performans
sağlıyor anlamına gelmez. Ayarlarınızı yukarıdaki açıklamalara göre
yapmalısınız. Burada da standart Setup ayarlarını yükleme işlemi
aynıdır.

Supervisor/User Password

Supervisor Password, hem BIOS Setup'a hem de sisteme şifre koyar. Yani
şifreyi yazmadan BIOS ayarlarına da giremezsiniz, PC'niz de açılmaz.
(Ancak BIOS Features Setup kısmında anlattığımız "Security Option"
ayarına dikkat!) User Password ise sadece PC'nin açılışına şifre koyar.
Sisteminiz ilk geldiğinde şifresizdir. İlk kez şifre girerken
yazdığınız şifreyi kontrol amacıyla iki kez girersiniz. Şifreyi
kaldırmak içinse bu seçeneklere basıp şifre yazma satırını boş
bırakmanız yeterlidir.

HDD Low Level Format

Bazı BIOS'larda bulunan bu seçenek sabit diske düşük seviyeli format
atar. Bir anlamda disk yüzeyini kazır diyebiliriz. Çok tekrarlanması
diski bozabilir. Bu yüzden disk gözden çıkarılmadan kullanılmayacak bir
format işlemidir.

Save & Exit Setup

BIOS Setup'da yaptığınız değişikliklerin hiçbiri BIOS'a kaydedilmeden
devreye girmez. İşte bu seçeneğe 'Enter'leyip Y tuşuna basarak
yaptıklarınızı kaydedecek ve tekrar sistem açılışına geri döneceksiniz.
Yaptığınız değişiklikleri kaydetmeden önce bir hata yapmadığınızdan
emin olun.

Exit Without Saving

Yaptığınız değişiklikleri kaydetmeden, yani bu değişiklikleri işleme
sokmadan BIOS Setup'tan çıkmak için bu seçeneğin üzerine gelip Enter
tuşuna basın. Yine olay için klavyede Y tuşuna bastığınızda sistem
açılışına geçer.

Alıntıdır